सशर्त अनुदान उच्च रहेको सन्दर्भमा स्थानीय सरकारहरूलाई केन्द्र सरकारका प्राथमिक योजना र नीति कार्यान्वयनमा बाध्य बनाउने खालको संरचना देखिन्छ।
Advertisement
सिन्धुलीमाढी, २० जेठ २०८२ – संघीय सरकारले आगामी आर्थिक वर्ष २०८२/०८३ का लागि सिन्धुली जिल्लाका ९ वटै स्थानीय तहलाई वित्तीय हस्तान्तरणमार्फत ४ अर्ब ९ करोड ७ लाख रुपैयाँ बराबरको बजेट विनियोजन गरेको छ। यो बजेट संघीय सरकारले चार शीर्षक — वित्तीय समानीकरण, सशर्त, विशेष तथा समपूरक अनुदान — अन्तर्गत वितरण गरेको हो।
जिल्लाभरका दुई नगरपालिका र सात गाउँपालिकालाई विनियोजित अनुदानमध्ये सशर्त अनुदानको हिस्सा उच्च देखिएको छ, जसबाट स्थानीय तहको योजना कार्यान्वयनमा केन्द्र सरकारको प्राथमिकता झल्किएको छ।
बजेटको समग्र स्थिति
बजेटमा चालु खर्चतर्फ ३ अर्ब ७९ करोड ६० लाख र पुँजीगततर्फ २९ करोड ४७ लाख विनियोजन भएको छ। यो कुल रकममध्ये सशर्त अनुदानतर्फ मात्रै २ अर्ब ८८ करोड ७१ लाख विनियोजन गरिएको छ, जुन कुल बजेटको झण्डै ७० प्रतिशत हो।
त्यस्तै, समानीकरण अनुदान अन्तर्गत १ अर्ब १ करोड ९६ लाख वितरण गरिएको छ। यसमध्ये न्यूनतम अनुदान ४० करोड ५० लाख, सूत्रमा आधारित अनुदान ५६ करोड ८९ लाख, र कार्यसम्पादनमा आधारित अनुदान ४ करोड ५७ लाख रहेको छ।
विशेष अनुदानका नाममा ११ करोड ४० लाख र समपूरक अनुदान अन्तर्गत ७ करोड बजेट विनियोजन गरिएको छ।
कमलामाई नगरपालिकाले सबैभन्दा धेरै अनुदान
सिन्धुलीका स्थानीय तहमध्ये कमलामाई नगरपालिकाले सबैभन्दा बढी ७५ करोड ४९ लाख अनुदान प्राप्त गर्नेछ। यसमध्ये सशर्त अनुदानबाट ५६ करोड ५५ लाख, समानीकरणबाट १८ करोड ५ लाख, र विशेष अनुदानबाट ८९ लाख विनियोजन गरिएको छ। यद्यपि, कमलामाईलाई समपूरक अनुदान शून्य रहेको छ, जुन बजेटको असन्तुलनको संकेत पनि हुन सक्छ।
त्यस्तै, दुधौली नगरपालिकाले ६६ करोड २० लाख प्राप्त गर्नेछ, जसमा सशर्ततर्फ ४७ करोड २० लाख रहेको छ।
तीनपाटन र मरिण गाउँपालिकालाई उच्च प्राथमिकता
गाउँपालिकातर्फ तीनपाटनले सबैभन्दा बढी ५४ करोड ८३ लाख बजेट प्राप्त गर्नेछ। यसमध्ये ४१ करोड २१ लाख सशर्त अनुदान हो, जसले तीनपाटनमा विशेष योजना सञ्चालन हुने संकेत गर्दछ।
मरिण गाउँपालिकाले पनि ४६ करोड ९२ लाख अनुदान पाउनेछ। सशर्ततर्फ ३१ करोड १३ लाख, समानीकरणतर्फ १० करोड ६७ लाख, र विशेष अनुदानतर्फ ३ करोड ९५ लाख विनियोजन गरिएको छ।
गोलन्जोर, फिक्कल, सुनकोशी र अन्य पालिकाको स्थिति
गोलन्जोर गाउँपालिकाले ३४ करोड ३४ लाख, फिक्कलले ३४ करोड ४२ लाख, सुनकोशीले ३५ करोड ४३ लाख, घ्याङलेखले २३ करोड ४५ लाख, र हरिहरपुरगढीले ३७ करोड ९९ लाख प्राप्त गर्नेछन्।
गोलन्जोरको कुल बजेटमध्ये २४ करोड ३२ लाख सशर्त अनुदान रहेको छ भने विशेष र समपूरक बजेट मिलाएर १ करोड २७ लाख विनियोजन भएको छ।
घ्याङलेखमा विशेष अनुदान शून्य
सिन्धुलीका अन्य गाउँपालिकामा विभिन्न शीर्षकबाट बजेट प्राप्त भए पनि घ्याङलेख गाउँपालिकाले यसवर्ष कुनै विशेष अनुदान प्राप्त गरेको छैन। यसले संघीय प्राथमिकताको वितरणमा असमानता रहेको आलोचना हुनसक्ने संकेत दिन्छ।
विश्लेषण र सम्भावित प्रभाव
सशर्त अनुदान उच्च रहेको सन्दर्भमा स्थानीय सरकारहरूलाई केन्द्र सरकारका प्राथमिक योजना र नीति कार्यान्वयनमा बाध्य बनाउने खालको संरचना देखिन्छ। यसले स्थानीय स्वायत्तता कमजोर बनाउन सक्ने चिन्ता पनि उठ्न थालेको छ।
त्यसैगरी, विशेष र समपूरक अनुदान वितरणमा भएका भिन्नताले कतिपय स्थानीय तहहरूमा योजना कार्यान्वयनमा अवरोध निम्त्याउने सम्भावना रहन्छ।
