सिन्धुली, भदौ १२ ।
जिल्लाका विभिन्न भाग हुदै बीपी राजमार्ग, मदन भण्डारी राजमार्ग र मध्यपहाडी लोकमार्ग निर्माण भई सञ्चालनमा रहेको छ । ती राजमार्गको क्षेत्राधिकार भित्रका जग्गामा विभिन्न व्यापार व्यवसाय सञ्चालनको उद्देश्यले भौतिक संरचना (घर, टहरा) निर्माण भई रहेका छन् । राजमार्गको जग्गा अतिक्रमण गरि बनाईएका भौतिक संरचनाका कारण सबारी दुर्घट्नाको जाखिम पनि बढेको स्थानीयले बताएका छन् ।
राजमार्गको केन्द्रबाट दायाँ २५ र बाँया २५ मिटर गरी ५० मिटर जग्गा राजमार्गको क्षेत्राधिकार रहेपनि जिल्लाका विभिन्न ठाँउमा उक्त जग्गाभित्र नै मापदण्ड विपिरित घर टहरा बन्ने क्रम नरोकिएको कमलामाई नगरपालिका–४ निवासी लोकराज देवकोटा बताउनुहुन्छ । उहाँले भन्नुभयो, ‘कतै त राजमार्गको कालोपत्रे नै छोएर भौतिक संरचना बनाएको देखिन्छ । पछि उखेलेर अन्यत्र सार्न मिल्नेदेखि पक्कि संरचना समेत बनाएका छन् ।’
त्यस्ता संरचना निर्माण गरी गरेको होटल तथा व्यापार व्यवसायले तत्काललाई केही व्यक्तिलाई रोजिरोटी दिएपनि सडक नै मिचेर गरिने बढ्दो सबारी पार्किङ्ले दुर्घट्नाको जोखिम पनि रहेको उहाँको भनाई छ । त्यसो त सिन्धुली जिल्लामा बीपी राजमार्ग कमलामाई नगरपालिका, सुनकोसी गाँउपालिका र गोलन्जोर गाँउपालिका हुदै निर्माण भएको छ । मदनभण्डारी राजमार्ग दुधौली नगरपालिका, कमलामाई नगरपालिका, मरिण गाँउपालिका र हरिहरपुरगढी गाँउपालिका हुदै निर्माण भएको छ । त्यस्तै मध्यपहाडी लोकमार्ग गोलन्जोर गाँउपालिका र फिक्कल गाँउपालिका हुदै निर्माण भएको छ ।
स्थानीय तहले राष्ट्रिय राजमार्गको क्षेत्राधिकारभित्र कुनै पनि नीजि भौतिक संरचना निर्माण गर्न रोक लगाएपनि व्यक्तिले त्यसलाई वेवास्ता गर्दै व्यापारिक प्रयोजनाका लागि घर, टहरा बनाउने क्रम नरोकिएको दुधौली नगरपालिकाका कार्यबाहक मेयर चन्द्रकिसार थारु बताउनुहुन्छ । सरकारले सिन्धुली जिल्लामा मदन भण्डारी राजमार्ग निर्माण भएको जग्गाको लगत कट्टा गरी सार्बजनिक समेत नगरेको उहाँले जानकारी दिनुभयो ।
कार्यबाहक मेयर थारुले भन्नुभयो, ‘उक्त राजमार्ग अहिलेसम्म व्यक्तिकै जग्गामा बनेको छ । राजमार्ग बनेको जग्गाको लगत कट्टा नहुदा व्यक्तिले अहिलेसम्म त्यसको समेत मालपोत कर तिर्दै आएका छन् ।’ उक्त राजमार्गको मुआब्जा लगायत विभिन्न समस्याका कारण हालसम्म लगत कट्टा नभएको हो । सडक विभागले राजमार्गको दायाबाँयाँ १५÷१५ मिटर गरी ३० मिटर जग्गा खालि गरि दिनु भनेर पहिले नै नगरपालिकालाई पत्राचार गरेको भएपनि अहिलेसम्म विभिन्न समस्याका कारण कार्यान्वयन गर्न नसकिएको उहाँको भनाई छ ।
उहाँका अनुसार दुधौली नगरपालिकाले सडकको केन्द्र बिन्दुबाट उक्त १५ मिटर र छ मिटरको सेडब्याक सहित २१ मिटर छाडेर मात्रै पक्कि घर बनाउनका लागि नक्सापासको अनुमति दिदै आएको छ । बीपी राजमार्गको भने ३० मिटर जमिन लगत कट्टा गरी साबर्जनिक गरिएको छ । उक्त राजमार्ग निर्माण गर्ने बेला सुरुमा नै नेपाल सरकारले दाया र बायाँ गरी ३० जमिनको मुआब्जा दिएर लगत कट्टा गरेको स्थानीय बासिन्दाले बताएका छन् ।
पछि राजपत्रमा सूचना निकालेर बीपी राजमार्गको क्षेत्राधिकार पनि ५० मिटर कायम भएको कमलामाई नगरपालिकाले जनाएको छ । नगरपालिकाका मेयर उपेन्द्रकुमार पोखरेल राजमार्गको जग्गा अतिक्रमण गरि बनेका संरचना नगरपालिकाले भत्काउने सम्मको काम गरेको बताउनुहुन्छ । उहाँले भन्नुभयो, ‘२१ मिटरभन्दा बाहिर बन्ने स्थायी संरचनाको नक्सा पासका लागि नगरसभाबाट पास गरी मन्त्रालयमा पत्राचार गरेका छौं । उताबाट चिठ्ठि आएको पनि छैन, यहाँ २१ मिटरभन्दा बाहिर बन्ने घरको नक्सा पास रोकिएको अवस्था छ ।’
